DDGM - Dicionario de dicionarios do galego medieval

Dicionario de dicionarios do galego medieval

Corpus lexicográfico medieval da lingua galega

Está a procurar a palabra poer como lema no Dicionario de dicionarios do galego medieval.60 Rows
- Número de acepcións atopadas: 59.
- Distribución por dicionarios: CANTIGAS DE AMIGO (1), CONCELLO DE NOIA (9), CRÓNICA TROIANA (7), CRÓNICA XERAL (1), CANTIGAS DE ESCARNHO (1), HISTORIA TROIANA (7), VOCABULARIO 1275 (1), MIRAGRES DE SANTIAGO (3), Nunes2 (1), LIBRO DE NOTAS (28).

Se desexa realizar outra pescuda, pode calcar aquí.

J. J. Nunes (1928): Cantigas d' amigo dos trovadores galego-portugueses. Vol. III \(Glossário\). Coimbra: Imprensa da Universidade.
poer
põer
v. tr. (põer CCCXV, 9), v. tr. P3 do IPres. pon, XXII, 2, XXXVIII, 3, etc., IPret. P1 puji ou puge, CXVII, 1, CXVIII, 3, etc., IFut. P1 porrei CCCCXXIX, 27, etc., P3 porrá, XXIII, 10, etc.; poer ou poer con (alguem), VIII, 3, XIX, 8, CI, 2, CIX, 8, CXV, 8, CLXXXVIII, 2, CCLXXII, 6, etc., assentar, resolver; XV, 5, levar a poer (alguem), (vol. I, biogr. de Pedr' Amigo de Sevilha), alcançar, conseguir, poer a culpa a (alguem), LXXXVII, 13, lançar-lhe as culpas, culpá-lo de; poer conselho, XXXII, 25, 26, dar remédio ou conselho sôbre (alguma cousa); seer posto, CCCCXXXIX, 11, estar determinado, ser fatal; poer no coraçon, (vol. I, biogr. de Johan Mendiz de Briteiros), pensar, estar determinado (a fazer qualquer cousa). (Cantigas d' amigo).

J. J. Nunes (1928): Cantigas d' amigo dos trovadores galego-portugueses. Vol. III \(Glossário\). Coimbra: Imprensa da Universidade.
poer põer	v. tr.	(põer CCCXV, 9), v. tr. P3 do IPres. pon, XXII, 2, XXXVIII, 3, etc., IPret. P1 puji ou puge, CXVII, 1, CXVIII, 3, etc., IFut. P1 porrei CCCCXXIX, 27, etc., P3 porrá, XXIII, 10, etc.; poer ou poer con (alguem), VIII, 3, XIX, 8, CI, 2, CIX, 8, CXV, 8, CLXXXVIII, 2, CCLXXII, 6, etc., assentar, resolver; XV, 5, levar a poer (alguem), (vol. I, biogr. de Pedr' Amigo de Sevilha), alcançar, conseguir, poer a culpa a (alguem), LXXXVII, 13, lançar-lhe as culpas, culpá-lo de; poer conselho, XXXII, 25, 26, dar remédio ou conselho sôbre (alguma cousa); seer posto, CCCCXXXIX, 11, estar determinado, ser fatal; poer no coraçon, (vol. I, biogr. de Johan Mendiz de Briteiros), pensar, estar determinado (a fazer qualquer cousa). (Cantigas d' amigo).

M. C. Barreiro (1995): A documentación notarial do concello de Noia (ss. XIV-XVI). Tese de doutoramento. Universidade de Santiago de Compostela [Glosario, pp. 155-456].
poer
[põer]
v. v. 1.- 'deixar, depositar unha cousa a disposición doutro'. Inf.: Poer, "nõ os deuedes vender nẽ sopenorar nẽ eallear nẽ troquar nẽ poer nẽ trasmudar en outra pesoa algũa" 10.81 (1390); "et se per abentura queserdes vender ou enpenorar ou troquar ou cãbear ou poer ou trasmudar este dito aforamento" 10.87 (1390); "nõ deuedes vós (...) vender nẽ allear nen concanbear nẽ poer nẽ trasmudar nẽ traspasar nẽ dar nẽ dotar este dito foro" 36.42 (1425). Desta forma hai 12 ocorrencias vid. listado s.v. poer. IPres. P1 Pono, "do dito meu marido (...) et súas uoses o tyro et tollo et en uós (...) o pono et traspaso per esta presente carta de uenda" 8.40 (1381); "ẽna dita vosa moller et en vosas voses o pono et rremouo et traspaso por esta presente carta de venda" 13.41 (1395); "et en vosas voses o pono et rremouo et traspaso" 15.40 (1395). Con esta grafía hai 23 ocorrencias vid. listado s.v. pono. Poño, "en vosas vozes et súas o poño et rremouo et traspaso por esta presente carta de benda" 16.31 (1397); "et em uosas voses o rremouo et poño per esta presente carta de venda" 19.29 (1398). Con esta grafía hai 55 ocorrencias vid. listado s.v. poño. P4 Poemos, "de todas nosas uozes et súas o tiramos et tollemos e en vós (...) et vosa moller et vosas uozes o poemos et traspasamos et rremouemos per esta presente carta de venda" 29.45 (1415); "et ẽnas ditas vosas molleres e herdeiros o poemos, çedemos e traspasamos por esta presente carta" 67.58 (1499). Põemos, "de nós o tollemos et em uós llo põemos per esta carta" 2.26 (1341); "et em todas bosas voses o põemos et traspassamos et rremouemos" 9.25 (1385); 17.33 (1397).

____ Inf. 2.- 'colocar unha cousa ou persoa nun lugar'. Inf.: Poer, "Et demays que deuedes poer hũu ome ẽno dito lugar, et cobrir as casas" 22.16 (1403); "para senpre pousedes et ajades os pousos para poer et pousar cõ as traues das djtas vosas casas ẽna parede das ditas mjñas casas" 57.14 (1478); "et que nõ posades poer traue ẽno mĩbro que está da parte de dentro" 57.24 (1478). IPres. P6 Poẽ, "no dito lugar de Seara, onde poẽ as medas os lauradores quando segã o pã" 33.8 (1421). IPret. P1 Poso, " Garçía Vellasques rreçebeu así et poso et meteu dentro ẽna dita casa de súa mão a dita María Rrodriges" 23.36 (1406); "en que el corporalmente poso a súa mãao dereita" 39.18 (1439). SPres. P5 Poñades, "et que o çerredes et o poñades todo aderredor de muro de pedra" 10.46 (1390). Xer.: Poẽdo, "poẽdo fóra da dita casa a María Rrodriges" 24.45 (1407). Poendo, "et ẽno poendo et apoderando en elas, lle dou et entregou o ferrollo das ditas casas en súa mãao" 41.87 (1443); "et outrosí tirando pedras et poendo ẽna parede de hũa eyra da dita casa en lugar de posisón" 45.24 (1448). Part.: Postas, "as caanles de pedra que agora estã postas et sentadas ẽnas ditas casas" 57.22 (1478).

____ ____ 3.- 'plantar'; 'prepara-lo terreo para plantar'. Inf.: Poer, "cõ tal condiçõ que uós (...) et uosas vozes et súas que seiades tjúdos de poer et ponades o dito terreo per uosa custa de bjña" 10.43 (1390); "et vjnas, postas et por poer" 13.11 (1395); "o qual tarreo vos aforamos para poer et prantar en vjna d' oje este día ata dous anos" 31.17 (1417). IPret. P6 Poserõ, "cõ a bjña noua que poserõ Gomes Nuñes de Deeyra et súa moller" 10.27 (1390). SPres. P5 Ponades, "que seiades tjúdos de poer et ponades o dito terreo per uosa custa de bjña" 10.43 (1390). Part.: Posta, "em maneira que a dita bjña seia bem posta et çerrada et murada" 10.47 (1390); "et a dita vjña posta et murada, et ella posta et çerrada et murada et o dito paaço feito" 10.51 (1390); "e a dita vjña así posta et a dita casa et lagar feyta" 31.40 (1417).

____ IPres. P1 4.- 'colocar; escribir'. IPres. P1 Pono, "et aquí meu nome et sinal pono en testemõyo de verdade, que tal he" 13.66 (1395); "et meu nome et synal aquí pono, que tal he" 14.38 (1395); "et aquí meu nome et synal pono en testemoyo de verdade, que tal he" 15.63 (1395); "fiz escripujr et meu nome et synal pono, que tal he" 16.44 (1397). Poio, "et meu nome et sinal y poio, que atal he" 7.29 (1376). Poño, "a esto presente foy et confirmo et meu synal y poño" 1.30 (1332); "en este trallado poño meu nome et synal, que tal he" 1.35 (1332). IPret. P1 Posy, "meu nome et ssjnall posy, do dito notario que tall he" 6.29 (1373). Puge, "ffuy a esto et meu nome et ssignal y puge, que tal he" 9.41 (1385); "et aquí meu nome et signal puge, que tal he, em testemoyo de berdade" 10.138 (1390); "meu nome e synal aquí puge en testemoyo de verdade, que atal he" 11.43 (1390). Hai 8 ocorrencias con esta grafía vid. listado s.v. puge. Pugj, "et aquí meu nome et synal pugj et escriuí, que atal he" 8.66 (1381). Puje, "et aquí meu nome et signo puje em testemoyo de verdade, que tal he" 51.127 (1463); "meu nome et sinal puje, que tal he, en testemoyo de verdade" 52.92 (1469) Hai 8 ocorrencias con esta forma vid. listado s.v. puje. Part.: Posto, "seelada do seelo da audiençia do dito señor arçobispo, posto ẽnas espaldas da dita carta" 32.13 (1419).

____ Inf. 5.- 'ofrecer, sacar algo á venda'. Inf.: Poer, "posestes et fesestes poer em leilães et publicada almoeda a vender (...) a medade de hũa casa" 24.6 (1407). IPret. P1 Puje, "Et por quanto eu puje en mayor poja a dita madade da dita casa" 24.14 (1407). P5 Posestes, "posestes et fesestes poer em leilães et publicada almoeda a vender" 24.5 (1407). Part.: Posta, "a qual dita casa foy posta ẽna dita almoeda et a pregón" 53.21 (1469). Postas, "ẽno qual se contiịna que forã postas em pública almoeda a meadade de hũa casa" 23.13 (1406).

____ IPres. P1 6.- 'dar, dictar sentencia'. IPres. P1 Pono, "pasado o dito térmjno endeante, pono en vós sentença d' escomujõ en este presente escripto" 32.50 (1419).

____ Part. 7.- Poer por, 'nomear, designar'. Part.: Posto, " Juã Rrodriges, pedreiro, home bõo, posto por partidor das ditas casas porlo dito Juã Vidal" 37.8 (1434); "et esso mesmo Juã de Santiago, carpenteiroo, home bõo et partidor das ditas casas posto por Afonso Vidal et Pero Vidal, seu yrmão" 37.10 (1434).

____ IImperf. P3 8.- Poer en posisón, 'poñer real e efectivamente á súa disposición a cousa corporal'. Cfr. s.v. posison. IImperf. P3 Puna, "presẽtaua o dito estromento et pareçía por ele que mercara et era súa a dita meadade de casa, por ende que o puna et apoderaua, et poso et apoderou ẽno jur et posisõ da meadade" 23.32 (1406). Poýna, "diso que poýna et poso ao dito Pero Vaasques en posisón da medade do dito forno" 35.24 (1422). Poýnã, "rrestetuýã et poýnã et apoderauã aa dita Tareija Afonso (...) ẽna posisõ et jur dos ditos herdamentos" 47.29 (1450). IPret. P1 Poso, "por ende que o puna et apoderaua, et poso et apoderou ẽno jur et posisõ da meadade da dita casa" 23.33 (1406); "diso que poýna et poso ao dito Pero Vaasques en posisón da medade de dito forno" 35.24 (1422). Hai 8 ocorrencias desta forma vid. listado s.v. poso. SImperf. P3 Posese, "pedía et pedeu ao dito moordomo que o posese et apoderase ẽno jur et posisõ da dita madade de casa" 23.25 (1406); "et pedeu ao dito alcallde que o posese en jur et posisón del" 35.17 (1422); 41.82 (1443). P6 Posesen, "por vertude dela, a rrestetuýsen et posesen ẽno jur et posisón dos ditos herdamentos" 47.25 (1450). Part.: Posta, "posta em poder et posisõ do dito Garçía Vellasques" 24.44 (1407).

____ Part. Poer de súa mão, Part.: Posto, "el auịa posoído et posuýa por vertude da dita doaçón a dita casa (...) por rrazón da dita doaçón et o auịa posto de súa mãao en todo elo, por ende que el, continuando a dita posisón, que mandaua..." 45.10 (1448). Vid. s.v. mão⁴.

M. C. Barreiro (1995): A documentación notarial do concello de Noia (ss. XIV-XVI). Tese de doutoramento. Universidade de Santiago de Compostela [Glosario, pp. 155-456].
poer [põer]	v.	v. 1.- 'deixar, depositar unha cousa a disposición doutro'. Inf.: Poer, "nõ os deuedes vender nẽ sopenorar nẽ eallear nẽ troquar nẽ poer nẽ trasmudar en outra pesoa algũa" 10.81 (1390); "et se per abentura queserdes vender ou enpenorar ou troquar ou cãbear ou poer ou trasmudar este dito aforamento" 10.87 (1390); "nõ deuedes vós (...) vender nẽ allear nen concanbear nẽ poer nẽ trasmudar nẽ traspasar nẽ dar nẽ dotar este dito foro" 36.42 (1425). Desta forma hai 12 ocorrencias vid. listado s.v. poer. IPres. P1 Pono, "do dito meu marido (...) et súas uoses o tyro et tollo et en uós (...) o pono et traspaso per esta presente carta de uenda" 8.40 (1381); "ẽna dita vosa moller et en vosas voses o pono et rremouo et traspaso por esta presente carta de venda" 13.41 (1395); "et en vosas voses o pono et rremouo et traspaso" 15.40 (1395). Con esta grafía hai 23 ocorrencias vid. listado s.v. pono. Poño, "en vosas vozes et súas o poño et rremouo et traspaso por esta presente carta de benda" 16.31 (1397); "et em uosas voses o rremouo et poño per esta presente carta de venda" 19.29 (1398). Con esta grafía hai 55 ocorrencias vid. listado s.v. poño. P4 Poemos, "de todas nosas uozes et súas o tiramos et tollemos e en vós (...) et vosa moller et vosas uozes o poemos et traspasamos et rremouemos per esta presente carta de venda" 29.45 (1415); "et ẽnas ditas vosas molleres e herdeiros o poemos, çedemos e traspasamos por esta presente carta" 67.58 (1499). Põemos, "de nós o tollemos et em uós llo põemos per esta carta" 2.26 (1341); "et em todas bosas voses o põemos et traspassamos et rremouemos" 9.25 (1385); 17.33 (1397).
____	Inf.	2.- 'colocar unha cousa ou persoa nun lugar'. Inf.: Poer, "Et demays que deuedes poer hũu ome ẽno dito lugar, et cobrir as casas" 22.16 (1403); "para senpre pousedes et ajades os pousos para poer et pousar cõ as traues das djtas vosas casas ẽna parede das ditas mjñas casas" 57.14 (1478); "et que nõ posades poer traue ẽno mĩbro que está da parte de dentro" 57.24 (1478). IPres. P6 Poẽ, "no dito lugar de Seara, onde poẽ as medas os lauradores quando segã o pã" 33.8 (1421). IPret. P1 Poso, " Garçía Vellasques rreçebeu así et poso et meteu dentro ẽna dita casa de súa mão a dita María Rrodriges" 23.36 (1406); "en que el corporalmente poso a súa mãao dereita" 39.18 (1439). SPres. P5 Poñades, "et que o çerredes et o poñades todo aderredor de muro de pedra" 10.46 (1390). Xer.: Poẽdo, "poẽdo fóra da dita casa a María Rrodriges" 24.45 (1407). Poendo, "et ẽno poendo et apoderando en elas, lle dou et entregou o ferrollo das ditas casas en súa mãao" 41.87 (1443); "et outrosí tirando pedras et poendo ẽna parede de hũa eyra da dita casa en lugar de posisón" 45.24 (1448). Part.: Postas, "as caanles de pedra que agora estã postas et sentadas ẽnas ditas casas" 57.22 (1478).
____	____	3.- 'plantar'; 'prepara-lo terreo para plantar'. Inf.: Poer, "cõ tal condiçõ que uós (...) et uosas vozes et súas que seiades tjúdos de poer et ponades o dito terreo per uosa custa de bjña" 10.43 (1390); "et vjnas, postas et por poer" 13.11 (1395); "o qual tarreo vos aforamos para poer et prantar en vjna d' oje este día ata dous anos" 31.17 (1417). IPret. P6 Poserõ, "cõ a bjña noua que poserõ Gomes Nuñes de Deeyra et súa moller" 10.27 (1390). SPres. P5 Ponades, "que seiades tjúdos de poer et ponades o dito terreo per uosa custa de bjña" 10.43 (1390). Part.: Posta, "em maneira que a dita bjña seia bem posta et çerrada et murada" 10.47 (1390); "et a dita vjña posta et murada, et ella posta et çerrada et murada et o dito paaço feito" 10.51 (1390); "e a dita vjña así posta et a dita casa et lagar feyta" 31.40 (1417).
____	IPres. P1	4.- 'colocar; escribir'. IPres. P1 Pono, "et aquí meu nome et sinal pono en testemõyo de verdade, que tal he" 13.66 (1395); "et meu nome et synal aquí pono, que tal he" 14.38 (1395); "et aquí meu nome et synal pono en testemoyo de verdade, que tal he" 15.63 (1395); "fiz escripujr et meu nome et synal pono, que tal he" 16.44 (1397). Poio, "et meu nome et sinal y poio, que atal he" 7.29 (1376). Poño, "a esto presente foy et confirmo et meu synal y poño" 1.30 (1332); "en este trallado poño meu nome et synal, que tal he" 1.35 (1332). IPret. P1 Posy, "meu nome et ssjnall posy, do dito notario que tall he" 6.29 (1373). Puge, "ffuy a esto et meu nome et ssignal y puge, que tal he" 9.41 (1385); "et aquí meu nome et signal puge, que tal he, em testemoyo de berdade" 10.138 (1390); "meu nome e synal aquí puge en testemoyo de verdade, que atal he" 11.43 (1390). Hai 8 ocorrencias con esta grafía vid. listado s.v. puge. Pugj, "et aquí meu nome et synal pugj et escriuí, que atal he" 8.66 (1381). Puje, "et aquí meu nome et signo puje em testemoyo de verdade, que tal he" 51.127 (1463); "meu nome et sinal puje, que tal he, en testemoyo de verdade" 52.92 (1469) Hai 8 ocorrencias con esta forma vid. listado s.v. puje. Part.: Posto, "seelada do seelo da audiençia do dito señor arçobispo, posto ẽnas espaldas da dita carta" 32.13 (1419).
____	Inf.	5.- 'ofrecer, sacar algo á venda'. Inf.: Poer, "posestes et fesestes poer em leilães et publicada almoeda a vender (...) a medade de hũa casa" 24.6 (1407). IPret. P1 Puje, "Et por quanto eu puje en mayor poja a dita madade da dita casa" 24.14 (1407). P5 Posestes, "posestes et fesestes poer em leilães et publicada almoeda a vender" 24.5 (1407). Part.: Posta, "a qual dita casa foy posta ẽna dita almoeda et a pregón" 53.21 (1469). Postas, "ẽno qual se contiịna que forã postas em pública almoeda a meadade de hũa casa" 23.13 (1406).
____	IPres. P1	6.- 'dar, dictar sentencia'. IPres. P1 Pono, "pasado o dito térmjno endeante, pono en vós sentença d' escomujõ en este presente escripto" 32.50 (1419).
____	Part.	7.- Poer por, 'nomear, designar'. Part.: Posto, " Juã Rrodriges, pedreiro, home bõo, posto por partidor das ditas casas porlo dito Juã Vidal" 37.8 (1434); "et esso mesmo Juã de Santiago, carpenteiroo, home bõo et partidor das ditas casas posto por Afonso Vidal et Pero Vidal, seu yrmão" 37.10 (1434).
____	IImperf. P3	8.- Poer en posisón, 'poñer real e efectivamente á súa disposición a cousa corporal'. Cfr. s.v. posison. IImperf. P3 Puna, "presẽtaua o dito estromento et pareçía por ele que mercara et era súa a dita meadade de casa, por ende que o puna et apoderaua, et poso et apoderou ẽno jur et posisõ da meadade" 23.32 (1406). Poýna, "diso que poýna et poso ao dito Pero Vaasques en posisón da medade do dito forno" 35.24 (1422). Poýnã, "rrestetuýã et poýnã et apoderauã aa dita Tareija Afonso (...) ẽna posisõ et jur dos ditos herdamentos" 47.29 (1450). IPret. P1 Poso, "por ende que o puna et apoderaua, et poso et apoderou ẽno jur et posisõ da meadade da dita casa" 23.33 (1406); "diso que poýna et poso ao dito Pero Vaasques en posisón da medade de dito forno" 35.24 (1422). Hai 8 ocorrencias desta forma vid. listado s.v. poso. SImperf. P3 Posese, "pedía et pedeu ao dito moordomo que o posese et apoderase ẽno jur et posisõ da dita madade de casa" 23.25 (1406); "et pedeu ao dito alcallde que o posese en jur et posisón del" 35.17 (1422); 41.82 (1443). P6 Posesen, "por vertude dela, a rrestetuýsen et posesen ẽno jur et posisón dos ditos herdamentos" 47.25 (1450). Part.: Posta, "posta em poder et posisõ do dito Garçía Vellasques" 24.44 (1407).
____	Part.	Poer de súa mão, Part.: Posto, "el auịa posoído et posuýa por vertude da dita doaçón a dita casa (...) por rrazón da dita doaçón et o auịa posto de súa mãao en todo elo, por ende que el, continuando a dita posisón, que mandaua..." 45.10 (1448). Vid. s.v. mão⁴.

K. M. Parker (1958): Vocabulario de la Crónica Troyana. Salamanca: Universidad.
poer
pron. pron. ponerse un astro, ocultarse debajo del horizonte; to set: Quando sse os troyãos tornaron para seus naos et entraron en elles o ssol era ja posto, I 134.27.

poer
tr. tr. ponerse; to put on: vistiron boas lorigas et poseron boos elmos, I 96.29.

poer
tr. tr. poner; to place: sacaron no do poder dos troyãos al Rey castor et poseronno ẽno caualo, I 101.21, I 109.17, I 93.21.

poer
tr. tr. poner, disponer, situar; to station, place: poseron porlas torres et porlos muros... mays de mill caualleyros, I 102.14, I 253.25, I 128.9.

poer
tr. tr. establecer, afirmar; to set, establish, declare: senpre lle desse deus gerra con uosco sen tregoa que nunca y fosse posta, I 119.21.

poer
tr. tr. emplear; to put, pass, spend: anbos veeron de moy longa terra et poseron sete meses ẽno camjño, I 185.7.

poer
tr. tr. fijar, señalar; to set, appoint: poñamos o dia et lugar hu uos chegedes a lle fazer a emenda, I 116.25.

K. M. Parker (1958): Vocabulario de la Crónica Troyana. Salamanca: Universidad.
poer	pron.	pron. ponerse un astro, ocultarse debajo del horizonte; to set: Quando sse os troyãos tornaron para seus naos et entraron en elles o ssol era ja posto, I 134.27.
poer	tr.	tr. ponerse; to put on: vistiron boas lorigas et poseron boos elmos, I 96.29.
poer	tr.	tr. poner; to place: sacaron no do poder dos troyãos al Rey castor et poseronno ẽno caualo, I 101.21, I 109.17, I 93.21.
poer	tr.	tr. poner, disponer, situar; to station, place: poseron porlas torres et porlos muros... mays de mill caualleyros, I 102.14, I 253.25, I 128.9.
poer	tr.	tr. establecer, afirmar; to set, establish, declare: senpre lle desse deus gerra con uosco sen tregoa que nunca y fosse posta, I 119.21.
poer	tr.	tr. emplear; to put, pass, spend: anbos veeron de moy longa terra et poseron sete meses ẽno camjño, I 185.7.
poer	tr.	tr. fijar, señalar; to set, appoint: poñamos o dia et lugar hu uos chegedes a lle fazer a emenda, I 116.25.

R. Lorenzo (1977): La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Vol. II (Glosario). Ourense: Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo.
poer
poer
' poner, colocar, acordar, determinar, establecer' , de PŌNĔRE (REW 6647). Formas: poer 14.20, 44.26 "nõ me deuedes a - culpa", 124.24 "a - pazes", 182.62, 227.25, 252.36, 289.11, 331.44, 352.11,28 "de todo quanto comigo quer - ", 395.2, 396.6, 407.9 (c. 256), 415.22, 423.7, 455.8,16 "de - fogo aa rreyna", 472.8, 505.13, 509.4, 513.32,36, 527.15, 529.5 (c. 360), 553.12 (c. 381), 556.25, 577.26, 592.30, 593.15, 644.52, 653.26, 654.17, 667.6, 671.14, 675.58, 749.77,79 "aa gente de pee nõ souberõ - conta", 756.14 "nõ podia - consello", 803.75, 814.254,257, 832.2,6 (c. 564), 841.6, 872.33, 883.13 (c. 625), 884.3 (c. 726), poerlle 66.30, poerllo 842.35, poello 276.38, poelo 898.1,7, poelas 32.27, ponoo 575.23 "et - enas mãos de Deus", põ 89.28, pom 52.7, poemos 819.53, poyna 842.33, poyã 173.27, poynã 370.4 (c. 225) "et - seu amor cõ el", poynano 665.6, posera 239.19 "o tempo que - con el de o seruir", 490.9,11,14, 527.23, 550.24, 738.21, 815.27, poserã 128.65, 485.35, 544.9 (c. 374), 708.12-13, posesche 114.94 (A1 poseche ), pos 18.29, 20.7, 30.21, 40.42 " - sua amjgãça cõ os mouros", 51.11, 60.7, 81.9 "et posso de fazer rrey... et como o - asi o atẽdeu et asi o cõpriu", 159.15, 370.12, 403.5, 409.25, 423.24, 454.31 "logo - como o fezese arçebispo", 457.48, 458.25, 462.8, 475.3 (c. 314), 500.21, 509.1, 512.9,12, 513.1,7, 528.2, 537.10, 540.23 " - en seu coraçõ de", 618.48, 682.27, 732.24, 762.8, 819.4, 820.14 (c. 551), 858.9 (c. 592), pose 349.5, 373.6, 404.3(c. 254), 465.25, 490.22, 494.24, 506.4 (c. 340), 666.33, 745.23, 757.5, 775.17, posse 58.25, poso 156.15,18, 160.1 " - fora da terra ao conde", 172.1, 229.11 " - en seu curaçõ de morrer... ante", 234.18, 240.25, 242.7, 244.54, 298.39, 301.34, 364.4 (c. 219), 370.11, 433.11, 492.1, 500.19, 507.32, 619.65 "o Çide - a mão pela barua", 625.8, 628.32, 669.22, 689.13, 693.10, 695.18, 705.8, 880.15, 884.17 (c. 626), posso 58.13, 70.26, 81.8, 902.72, posea 349.11, 599.11,13, 853.64, poseas 55.14, posoas 217.11, 342.8, 814.7, poseo 314.13, 505.23, 673.60,63,64, 696.23, 711.9, 713.30, poseos 403.5, 673.61, 741.33, posoos 205.53, poslle 40.37, 54.25, 55.17, posolle 232.37, possolle 902.87, poselle 325.12, 332.26, 793.5, posselle 55.8, posellj 202.83, 372.14 "et - a mão porla premer", 688.18, 789.6, posolles 343.16, poselles 756.47, posestes 97.15 " - uosa amizade conos mouros", poserõ 55.2, 67.1, 80.16, 81.20, 86.20, 117.22, 124.45, 127.29, 128.60, 129.88, 151.43, 164.16, 172.16, 174.65, 183.22 "et - seu amor hũus cõ outros", 210.60, 216.13 (c. 127), 229.24, 236.78,80, 248.21, 251.15,19, 313.10, 324.5, 337.48, 353.33, 357.28, 365.13 (c. 219), 392.34, 397.4,6, 459.32, 480.25, 504.36, 508.10, 514.16, 526.17, 613.5, 614.7,8, 638.16 "et - bẽ os curações en elles", 661.15, 667.6, 687.37, 719.9, 726.14, 741.27, 780.4, 807.32, 846.10, 857.16, posserõ 25.22-23, 74.1, 76.1, poseron 661.9, poserõna 137.28, 241.49, 511.11, poserõno 79.24, 100.22, 210.65, 337.48, 661.8, 667.21, 728.37, poseronlle 266.17-18, 291.61-62 (por error impreso posenronlle ),62, poserõlle 337.48-49, 478.31, posserõlle 30.24, poserõllj 653.36-37, 661.20, 673.6, poseronllj 307.8-9, 309.17, 668.18, poseronse 522.13, porrey 141.36, 634.13, porra 98.54 "en maneyra que - y o corpo", pora 352.27, porremos 608.20, poerm' edes 658.51, porrã 132.46, porria 144.5, porriã 128.62, ponaos 188.42, ponamos 136.14-15, poñamos 807.42, ponamola 136.11, poedeme 658.50, poedeas 429.14, ponas 106.53 "nẽ - cõ el paz nẽhũa", posesse 644.68, posese 356.13, 548.29, 552.23, 578.53, 884.12, posessem 199.9-10, 518.15, 716.9, 785.11, posessẽ 357.30, 520.16, posesem 478.29-30, 523.17, 538.14 (c. 368), 775.23, posesen 765.26, possesem 44.41, posesẽ 318.4, 504.34, 641.17, 842.40, poendo 54.12, posta 275.17, 299.5, 805.8, 816.51 "a cidade... - en recado", 836.28, 349.9 y 659.30 "seia - ", 884.14, "desque a ouue gaanada et - en seu señorio", postas 124.24, 597.24 "yam... suas iornadas que tijnã - ", posto 26.25, 103.84 "ata que o ouvesem levado et - en sua terra", 128.63, 828.45, 834.44-45, 196.31 "ouuerõ - " (id. 197.43), 251.6 "ouuera y - ", 457.12 "era - ", 547.28 "ey - ", 548.31 "ouue - ", 886.16 "auja - ", en 8.48, 30.30, 48.21,25, 50.28, 55.30, 63.26, 64.18-19,5 (c. 42), 65.10, 71.13, 80.13 (c. 55),14 (c. 56), 81.19-20, 83.16 (c. 58), 86.30, 87.10 (c. 62), 117.21, 118.29, 140.39, 154.32, 155.14, 157.22, 223.35, 224.14, 249.45, 250.24, 264.29, 317.41, 322.62, 331.33,38, 333.54, 410.8, 465.23, 543.11 y 804.94 "foy - ", postos 555.21 "assi com̃o os ey - ", 748.69 "arcos - cõ seetas", 865.12 y 868.14 (c. 607) "forõ - en saluo". Formas desde el XIII: a. 1256 "a quen uossa uoz puxera" (Sponer 117.15); a. 1260 "puje y meu nome" (id. 130.49); a. 1261 "mandey ééla poer meu séélo" (Salazar 43.21); D. Denis (B 1535) "el pode por enquisas põer" (16), etc. Este infin. poer llega hasta el XVI (ejs. en Morais ); desde entonces es en port. pôr (ejs. en Morais ), en gall. poñer (ejs. en E. Rodríguez ), junto a pór (información ant. en Mettmann Gloss. CSM 237-238; Machado DELP¹1771b-2a; DELP²1853b; Gloss. S. Bernardo, 146; Nascentes p. 639; Magne Demanda Graal III, 307-308; C. Michaëlis Gloss. CA 68-69; Vita Chr. p. 475; Nunes Amor y Amigo s.v.; Lapa Escarnho s.v.; Leite T. Arc. 186ab; Orto Esposo III, 123b-124a). Cfr. Corominas DCELC III, 845b-846a; Pidal Cid p. 804-805.

R. Lorenzo (1977): La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Vol. II (Glosario). Ourense: Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo.
poer poer		' poner, colocar, acordar, determinar, establecer' , de PŌNĔRE (REW 6647). Formas: poer 14.20, 44.26 "nõ me deuedes a - culpa", 124.24 "a - pazes", 182.62, 227.25, 252.36, 289.11, 331.44, 352.11,28 "de todo quanto comigo quer - ", 395.2, 396.6, 407.9 (c. 256), 415.22, 423.7, 455.8,16 "de - fogo aa rreyna", 472.8, 505.13, 509.4, 513.32,36, 527.15, 529.5 (c. 360), 553.12 (c. 381), 556.25, 577.26, 592.30, 593.15, 644.52, 653.26, 654.17, 667.6, 671.14, 675.58, 749.77,79 "aa gente de pee nõ souberõ - conta", 756.14 "nõ podia - consello", 803.75, 814.254,257, 832.2,6 (c. 564), 841.6, 872.33, 883.13 (c. 625), 884.3 (c. 726), poerlle 66.30, poerllo 842.35, poello 276.38, poelo 898.1,7, poelas 32.27, ponoo 575.23 "et - enas mãos de Deus", põ 89.28, pom 52.7, poemos 819.53, poyna 842.33, poyã 173.27, poynã 370.4 (c. 225) "et - seu amor cõ el", poynano 665.6, posera 239.19 "o tempo que - con el de o seruir", 490.9,11,14, 527.23, 550.24, 738.21, 815.27, poserã 128.65, 485.35, 544.9 (c. 374), 708.12-13, posesche 114.94 (A1 poseche ), pos 18.29, 20.7, 30.21, 40.42 " - sua amjgãça cõ os mouros", 51.11, 60.7, 81.9 "et posso de fazer rrey... et como o - asi o atẽdeu et asi o cõpriu", 159.15, 370.12, 403.5, 409.25, 423.24, 454.31 "logo - como o fezese arçebispo", 457.48, 458.25, 462.8, 475.3 (c. 314), 500.21, 509.1, 512.9,12, 513.1,7, 528.2, 537.10, 540.23 " - en seu coraçõ de", 618.48, 682.27, 732.24, 762.8, 819.4, 820.14 (c. 551), 858.9 (c. 592), pose 349.5, 373.6, 404.3(c. 254), 465.25, 490.22, 494.24, 506.4 (c. 340), 666.33, 745.23, 757.5, 775.17, posse 58.25, poso 156.15,18, 160.1 " - fora da terra ao conde", 172.1, 229.11 " - en seu curaçõ de morrer... ante", 234.18, 240.25, 242.7, 244.54, 298.39, 301.34, 364.4 (c. 219), 370.11, 433.11, 492.1, 500.19, 507.32, 619.65 "o Çide - a mão pela barua", 625.8, 628.32, 669.22, 689.13, 693.10, 695.18, 705.8, 880.15, 884.17 (c. 626), posso 58.13, 70.26, 81.8, 902.72, posea 349.11, 599.11,13, 853.64, poseas 55.14, posoas 217.11, 342.8, 814.7, poseo 314.13, 505.23, 673.60,63,64, 696.23, 711.9, 713.30, poseos 403.5, 673.61, 741.33, posoos 205.53, poslle 40.37, 54.25, 55.17, posolle 232.37, possolle 902.87, poselle 325.12, 332.26, 793.5, posselle 55.8, posellj 202.83, 372.14 "et - a mão porla premer", 688.18, 789.6, posolles 343.16, poselles 756.47, posestes 97.15 " - uosa amizade conos mouros", poserõ 55.2, 67.1, 80.16, 81.20, 86.20, 117.22, 124.45, 127.29, 128.60, 129.88, 151.43, 164.16, 172.16, 174.65, 183.22 "et - seu amor hũus cõ outros", 210.60, 216.13 (c. 127), 229.24, 236.78,80, 248.21, 251.15,19, 313.10, 324.5, 337.48, 353.33, 357.28, 365.13 (c. 219), 392.34, 397.4,6, 459.32, 480.25, 504.36, 508.10, 514.16, 526.17, 613.5, 614.7,8, 638.16 "et - bẽ os curações en elles", 661.15, 667.6, 687.37, 719.9, 726.14, 741.27, 780.4, 807.32, 846.10, 857.16, posserõ 25.22-23, 74.1, 76.1, poseron 661.9, poserõna 137.28, 241.49, 511.11, poserõno 79.24, 100.22, 210.65, 337.48, 661.8, 667.21, 728.37, poseronlle 266.17-18, 291.61-62 (por error impreso posenronlle ),62, poserõlle 337.48-49, 478.31, posserõlle 30.24, poserõllj 653.36-37, 661.20, 673.6, poseronllj 307.8-9, 309.17, 668.18, poseronse 522.13, porrey 141.36, 634.13, porra 98.54 "en maneyra que - y o corpo", pora 352.27, porremos 608.20, poerm' edes 658.51, porrã 132.46, porria 144.5, porriã 128.62, ponaos 188.42, ponamos 136.14-15, poñamos 807.42, ponamola 136.11, poedeme 658.50, poedeas 429.14, ponas 106.53 "nẽ - cõ el paz nẽhũa", posesse 644.68, posese 356.13, 548.29, 552.23, 578.53, 884.12, posessem 199.9-10, 518.15, 716.9, 785.11, posessẽ 357.30, 520.16, posesem 478.29-30, 523.17, 538.14 (c. 368), 775.23, posesen 765.26, possesem 44.41, posesẽ 318.4, 504.34, 641.17, 842.40, poendo 54.12, posta 275.17, 299.5, 805.8, 816.51 "a cidade... - en recado", 836.28, 349.9 y 659.30 "seia - ", 884.14, "desque a ouue gaanada et - en seu señorio", postas 124.24, 597.24 "yam... suas iornadas que tijnã - ", posto 26.25, 103.84 "ata que o ouvesem levado et - en sua terra", 128.63, 828.45, 834.44-45, 196.31 "ouuerõ - " (id. 197.43), 251.6 "ouuera y - ", 457.12 "era - ", 547.28 "ey - ", 548.31 "ouue - ", 886.16 "auja - ", en 8.48, 30.30, 48.21,25, 50.28, 55.30, 63.26, 64.18-19,5 (c. 42), 65.10, 71.13, 80.13 (c. 55),14 (c. 56), 81.19-20, 83.16 (c. 58), 86.30, 87.10 (c. 62), 117.21, 118.29, 140.39, 154.32, 155.14, 157.22, 223.35, 224.14, 249.45, 250.24, 264.29, 317.41, 322.62, 331.33,38, 333.54, 410.8, 465.23, 543.11 y 804.94 "foy - ", postos 555.21 "assi com̃o os ey - ", 748.69 "arcos - cõ seetas", 865.12 y 868.14 (c. 607) "forõ - en saluo". Formas desde el XIII: a. 1256 "a quen uossa uoz puxera" (Sponer 117.15); a. 1260 "puje y meu nome" (id. 130.49); a. 1261 "mandey ééla poer meu séélo" (Salazar 43.21); D. Denis (B 1535) "el pode por enquisas põer" (16), etc. Este infin. poer llega hasta el XVI (ejs. en Morais ); desde entonces es en port. pôr (ejs. en Morais ), en gall. poñer (ejs. en E. Rodríguez ), junto a pór (información ant. en Mettmann Gloss. CSM 237-238; Machado DELP¹1771b-2a; DELP²1853b; Gloss. S. Bernardo, 146; Nascentes p. 639; Magne Demanda Graal III, 307-308; C. Michaëlis Gloss. CA 68-69; Vita Chr. p. 475; Nunes Amor y Amigo s.v.; Lapa Escarnho s.v.; Leite T. Arc. 186ab; Orto Esposo III, 123b-124a). Cfr. Corominas DCELC III, 845b-846a; Pidal Cid p. 804-805.

M. Rodrigues Lapa (19702): Cantigas d'escarnho e de mal dizer dos cancioneiros medievais galego-portugueses. Vigo: Galaxia ["Vocabulário galego-português", pp. 1-111].
poer
IPres. = pôr, colocar, passar: {Afonso X} ben que podera fazer por ficar, / e feze-o poer aalen a Talaveira 16.21. || Provar, justificar: {D. Denis} el pode per enquisas põer / como lho viron criar e trager / en cas sa madre 90.16. || Estabelecer, determinar: {Pero Mafaldo} Os trobadores queremos poer / que se non faça tanto mal cantar 401.3. || Resolver, entender: {Estevan da Guarda} Álvar Rodríguiz, que pôs en tomar / daqueste mouro 117.16. || Confrontar, pôr a par, igualar: {Abril Peres} vossa coita quisestes põer / con a minha 87.11. || Arranjar maneira, ordenar as coisas para: {Afonso X} posesse que guardasse nós de maos trebelhos 33.14. || Admitir, conceder: {Airas Perez Vuitoron} Ponho que fez aleiv' e traiçon 86.10. || Ajustar, combinar: {Johan Baveca} se vos mentir do que vosco poser 192.5; 399.3. || Poer a mão = tocar, apalpar: {Afonso X} Fui eu poer a mão noutro dia a ũa soldadeira no conon 14.1; 129.3. || Poer no pao = enforcar: {Pero da Ponte} Quen seu parente vendia, / polo poeren no pao 364.9. || Poer o can = lançar, atiçar o cão 170.25. || Poer culpa = acusar, incriminar: {Vasco Martinz de Resende} a min en culpa non deven poer 66.24. || Poer preito = prometer algo: {Pero Mafaldo} a quen poser preito, mentir-lho-ei, / e assi irei melhor guarecendo 399.6. || *Poer conta = providenciar (?): {Gil Perez Conde} Pôs conta el-Rei... / que nen en vilas nen en carreiras / que non cômian galinhas 154.1. Pode tratar-se de erro, por Pôs cômia = decretou sob pena de multa. || Formas verbais: IPres. P3 pon 57.14; 160.15; 319.7; 401.11; P5 poedes 112.21; 205.10; 373.11; IPret. P1 puge 129.3; P3 pôs 34.1; pôso 139.6; IFut. P1 porrei 104.5, 11, 17; 301.20; P6 porran 368.3; ICond. P3 porria 77.21; SPres. P1 ponha 104.8; SImperf. P3 posesse 33.14; 373.6; SFut. P3 poser 46.10; 111.1; 192.5; P5 poserdes 104.5, 11, 17; Imperat. P5 põede 340.8, 15; Inf. poer 14.1; 66.24; 118.10; 242.5; 302.4; 401.3; põer 87.11; 90.16; 104.2, 13; 319.6; 340.5; 399.3.

M. Rodrigues Lapa (19702): Cantigas d'escarnho e de mal dizer dos cancioneiros medievais galego-portugueses. Vigo: Galaxia ["Vocabulário galego-português", pp. 1-111].
poer	IPres.	= pôr, colocar, passar: {Afonso X} ben que podera fazer por ficar, / e feze-o poer aalen a Talaveira 16.21. \|\| Provar, justificar: {D. Denis} el pode per enquisas põer / como lho viron criar e trager / en cas sa madre 90.16. \|\| Estabelecer, determinar: {Pero Mafaldo} Os trobadores queremos poer / que se non faça tanto mal cantar 401.3. \|\| Resolver, entender: {Estevan da Guarda} Álvar Rodríguiz, que pôs en tomar / daqueste mouro 117.16. \|\| Confrontar, pôr a par, igualar: {Abril Peres} vossa coita quisestes põer / con a minha 87.11. \|\| Arranjar maneira, ordenar as coisas para: {Afonso X} posesse que guardasse nós de maos trebelhos 33.14. \|\| Admitir, conceder: {Airas Perez Vuitoron} Ponho que fez aleiv' e traiçon 86.10. \|\| Ajustar, combinar: {Johan Baveca} se vos mentir do que vosco poser 192.5; 399.3. \|\| Poer a mão = tocar, apalpar: {Afonso X} Fui eu poer a mão noutro dia a ũa soldadeira no conon 14.1; 129.3. \|\| Poer no pao = enforcar: {Pero da Ponte} Quen seu parente vendia, / polo poeren no pao 364.9. \|\| Poer o can = lançar, atiçar o cão 170.25. \|\| Poer culpa = acusar, incriminar: {Vasco Martinz de Resende} a min en culpa non deven poer 66.24. \|\| Poer preito = prometer algo: {Pero Mafaldo} a quen poser preito, mentir-lho-ei, / e assi irei melhor guarecendo 399.6. \|\| Poer conta = providenciar (?): {Gil Perez Conde} Pôs conta el-Rei... / que nen en vilas nen en carreiras / que non cômian galinhas 154.1. Pode tratar-se de erro, por Pôs cômia = decretou sob pena de multa. \|\| Formas verbais: IPres. P3 pon* 57.14; 160.15; 319.7; 401.11; P5 poedes 112.21; 205.10; 373.11; IPret. P1 puge 129.3; P3 pôs 34.1; pôso 139.6; IFut. P1 porrei 104.5, 11, 17; 301.20; P6 porran 368.3; ICond. P3 porria 77.21; SPres. P1 ponha 104.8; SImperf. P3 posesse 33.14; 373.6; SFut. P3 poser 46.10; 111.1; 192.5; P5 poserdes 104.5, 11, 17; Imperat. P5 põede 340.8, 15; Inf. poer 14.1; 66.24; 118.10; 242.5; 302.4; 401.3; põer 87.11; 90.16; 104.2, 13; 319.6; 340.5; 399.3.

K. M. Parker (1977): Vocabulario clasificado de los folios gallegos de la Historia Troyana. Illinois: Applied Literature Press.
poer
tr. tr. poner; to place, put: tomarõ a Paris et posserõno sobre vn escudo. Et leuarõn o a a çidade, 287.29, 17.32, 40.40.

poer
tr. tr. contratar, pactar; to contract, arrange (Vid. pleito), 12.39, 12.37, 13.4.

poer
tr. tr. nombrar; to name: penssou que nome lle porria, 8.45, 8.15.

poer
tr. tr. señalar; to name, designate: poserõ lle o dia quando fose, 47.7, 291.22.

poer
tr. tr. arreglar; to arrange, set up: poñamos moy ben nosas azes, 70.12.

poer
tr. tr. pactar; to deal, negotiate, contract: poserõ que em outro dia de grã mañãa fosen ala todos tres, 343.16, 34.24, 109.9.

poer
tr. tr. situar, colocar; to place, locate, situate: quero que sabades cõmo as terras som postas et deuysadas, 291.30, 7.9.

K. M. Parker (1977): Vocabulario clasificado de los folios gallegos de la Historia Troyana. Illinois: Applied Literature Press.
poer	tr.	tr. poner; to place, put: tomarõ a Paris et posserõno sobre vn escudo. Et leuarõn o a a çidade, 287.29, 17.32, 40.40.
poer	tr.	tr. contratar, pactar; to contract, arrange (Vid. pleito), 12.39, 12.37, 13.4.
poer	tr.	tr. nombrar; to name: penssou que nome lle porria, 8.45, 8.15.
poer	tr.	tr. señalar; to name, designate: poserõ lle o dia quando fose, 47.7, 291.22.
poer	tr.	tr. arreglar; to arrange, set up: poñamos moy ben nosas azes, 70.12.
poer	tr.	tr. pactar; to deal, negotiate, contract: poserõ que em outro dia de grã mañãa fosen ala todos tres, 343.16, 34.24, 109.9.
poer	tr.	tr. situar, colocar; to place, locate, situate: quero que sabades cõmo as terras som postas et deuysadas, 291.30, 7.9.

M. de Miguel (1977): Vocabulario gallego medieval en documentos del s. XIII anteriores a 1275. Memoria de licenciatura. Universidad de Valladolid.
poer
poner
v., .- v., 'poner'. Del latín PŌNĔRE con cambio de conjugación. Formas: poer, Inf., a. 1258-61 "outrossi mandey eenla poer meu seelo" (43.21); pogno, pono, põemos, IPres., a. 1275 "et eu confirmo et pogno meu nome" (68.14); a. 1258-61 "et pono meu sinal" (43.28); a. 1260, 29.3, 30.19; a. 1266, 53.8,10; a. 1269, 57.2; a. 1270, 58.17; a. 1271, 60.15, 62.9; a. 1272, 63.24; a. 1273, 65.8; a. 1274, 66.23; a. 1262 "et põemos hy nosos seelos" (48.24); puys, posseron, posuerũ, IPret., a. 1265 "et puys meu sinal" (50.15); a. 1234-36 "et posuerũ suos uigarios" (3.11); a. 1258-61 "e nomearon et posseron bigaros" (42.3); ponan, SPres., a. 1228 "ut ponan seus blancos" (18.25), podeas, Imperat. + pron., a. 1258-61 "podeas por esses lugares" (33.26).

M. de Miguel (1977): Vocabulario gallego medieval en documentos del s. XIII anteriores a 1275. Memoria de licenciatura. Universidad de Valladolid.
poer poner	v.,	.- v., 'poner'. Del latín PŌNĔRE con cambio de conjugación. Formas: poer, Inf., a. 1258-61 "outrossi mandey eenla poer meu seelo" (43.21); pogno, pono, põemos, IPres., a. 1275 "et eu confirmo et pogno meu nome" (68.14); a. 1258-61 "et pono meu sinal" (43.28); a. 1260, 29.3, 30.19; a. 1266, 53.8,10; a. 1269, 57.2; a. 1270, 58.17; a. 1271, 60.15, 62.9; a. 1272, 63.24; a. 1273, 65.8; a. 1274, 66.23; a. 1262 "et põemos hy nosos seelos" (48.24); puys, posseron, posuerũ, IPret., a. 1265 "et puys meu sinal" (50.15); a. 1234-36 "et posuerũ* suos uigarios"* (3.11); a. 1258-61 "e nomearon et posseron bigaros" (42.3); ponan, SPres., a. 1228 "ut ponan seus blancos" (18.25), podeas, Imperat. + pron., a. 1258-61 "podeas por esses lugares" (33.26).

M. C. Barreiro (1985): O léxico dos Miragres de Santiago. Memoria de licenciatura. Universidade de Santiago de Compostela.
poer
v. .- v. 1.- " poner, colocar, depositar, dejar, llevar". Inf.: POER, 41.7 "mãdou poer a sua mesa en dereito da de Tito"; 62.6 "Et quando o abade quis poer a cabeça que tragia en aquel lugar"; 164.3 "fez aqui esta taboa poer". IPret. P1: PUJE, 11.12 "et puje a outra mão ẽno onbro do seruente"; 199.10 "tragia o bordon do rromeu doente que eu puje ẽno meu caualo por lança". P3: POS, 95.4 "pos aos muros dela enjenos et gatas et mãgẽelas et algarradas"; 218.9. POSO, 59.13 "et poso y calez et vestimentas"; 63.9 "tomou a cabeça de Santiago et poso en seu lugar aquela que tragia"; 84.2 "et poso y sinos et liuros et vestimẽtas et toda las outras cousas que perteesçen aa igleia"; 177.17; 181.12; 183.1; 192.13. POSOO, 53.13 "et el pediome o pano et posoo ẽna sua cara". POSEO, 12.15 "achou hũu asno et poseo en el et leuoo alo"; 118.18 "poseo ante si ẽno caualo et foyse"; 178.12 "Et ante que se erguese o sol, poseo ẽno lugar que chamã de Mõte Goyo"; 184.11; 197.17; 231.13. POSEOS, 85.6 "et os cristiãos que estauã dentro por Calrros, poseos fora et matoos". POSEAS, 194.1 "Et el tomou as cadeas en que fora preso, et foyse en rromaria a Santiago, et poseas y". POSOME, 225.3 "et vẽo sobre mĩ hũa nuve [...] et tomoume ben d' ontre todos et [...] posome aqui". P6: POSERÕ, 22.7 "quando poserõ Nostro Señor ẽna cruz, prometeu"; 223.21 "en senllas nuves que os poserõ ante a porta". IImperf. P3: POYNA, 2.4 "Et os que y estauã virõ a seeta, pregũtarõlle por que rrazõ a poyna"; 135.2 "et poyna coroa qual perteesçia a rrey". POYÑA, 201.2 "et ya cada ãno em rromaria a sua igleia et poyña y sua oferta". P6: POYNÃ, 14.2 "esto diziã et poynã y suas ofertas". IPlusc. P3: POSERA, 43.2 "Et cõ medo fui por la meatade do moço hu o posera"; 225.11 "Despois d' esto diserõ os apostolos [...] com̃o o poderoso Padre os posera ali"; 233.20 "Entõ lles começou a dizer com̃o o tomara a nuve et o posera no Val de Josefa". SImperf. P3: POSESE, 192.11 "diso que se podese auer hũa concha [...] que posese en aquela door". P6: POSESEM, 51.14 "Et despois que Pilatus dou Nostro Señor aos judeus que o posesem ẽna cruz"; 197.5 "et que aquel saquo que leuaua que llo posesem en suas bestas". Imperat. P2: POM, 230.11 "-Pom esta palma sobre los ollos d' aqueles que esto creerẽ et veerã". PONME, 178.8 "Et Santiago disolle: -Ponme aqui ese morto, et caualga tras mĩ". Part.: POSTO, 25.1 "Eu foy aqui posto [...] para dar testemoyo de Ihesucristo"; 61.11 "forõ a arqua hu sia posto a cabeça do santo apostolo".

____ IPret. 2.- " tardar, invertir". IPret. P3: POSO, 37.8 "Et poso moytos ãnos en jũtar moy grã jente". P6: POSERÕ, 104.2 "Et poserõ oyto dias en pasar os portos"; 177.3 "Et onde nõ avia mais de cinque dias d' andadura poserõ cõ el quinze dias".

____ ____ 3.- POER EN SUA VOÕTADE , POER EN SEU CORAÇÕ " decidir, disponer, proponerse". IPret. P3: POS, 172.8 "Et doendose ende moyto, pos en sua boõtade de yr en rromaria a Santiago"; 180.14 "por escapar a aquela pestilençia pos en sua voõtade de yr en rromaria a Santiago". POSO, 71.11 "Et porque era ja cãsado de grãde traballo que leuara, poso en sua voontade de folgar"; 203.15 "Et o rromeu que era sinples, creuo a parauola que el dizia, el posoo ẽna voõtade de o asi fazer". P6: POSERÕ, 176.4 "Acaesçeu que triinta homes boos [...] poserõ en sua voõtade de yr en rromaria". / P3: POS, 202.7 "Et o rromeu ficou moy triste et pos en seu coraçõ de se tornar et maenfestarse a seu clerigo". // POER ONTRE SI , " acordar, decidir". IPret. P6: POSERÕ, 119.13 "Et poserõ entre si que se chegasen en outro dia a lidar sen caualos et sen lanças"; 197.1 "Trres caualeiros [...] poserõ ontre si en sua voõtade de yr en rromaria a Santiago". // POER TREGOA ONTRE SI , véase TREGOA. // POERSE O SOL , " ocultarse". Inf.: POER, 32.11 "Et a cabo de algũus dias, quando se queria poer o sol, virõ [...] traier por lo eer carretas". IImperf. P3: POYNA, 206.10 "desque se poyna o sol, ata em outro dia manãa, tinã as portas [ç]arradas". // POER A MESA , SImperf. P6: POSESEM, 22.9 "et diso aos outros que cõ el siian que lle posesem a mesa, et tomou pã et beyzeo". // POER NOME , " llamar, nombrar". IPret. P3: POSOLLE, 48.3 "Et despois que o moço naçeu [...] posolle nome Pilatus". // POER A PRIMEIRA PEDRA , véase PEDRA. // IPret. P6: POSERÕ, 218.14 "Sabede que estas tres cousas que trouxerõ os trres Rrex Magos que ofereçerõ a Ihesucristo porque poserõ por suas demãdas que fezerõ [...] que Ihesucristo era rrey et Deus et ome". El sentido reclama mejor "souberõ" ( Pensado Miragres , pág. 218, not. 10).

M. C. Barreiro (1985): O léxico dos Miragres de Santiago. Memoria de licenciatura. Universidade de Santiago de Compostela.
poer	v.	.- v. 1.- " poner, colocar, depositar, dejar, llevar". Inf.: POER, 41.7 "mãdou poer a sua mesa en dereito da de Tito"; 62.6 "Et quando o abade quis poer a cabeça que tragia en aquel lugar"; 164.3 "fez aqui esta taboa poer". IPret. P1: PUJE, 11.12 "et puje a outra mão ẽno onbro do seruente"; 199.10 "tragia o bordon do rromeu doente que eu puje ẽno meu caualo por lança". P3: POS, 95.4 "pos aos muros dela enjenos et gatas et mãgẽelas et algarradas"; 218.9. POSO, 59.13 "et poso y calez et vestimentas"; 63.9 "tomou a cabeça de Santiago et poso en seu lugar aquela que tragia"; 84.2 "et poso y sinos et liuros et vestimẽtas et toda las outras cousas que perteesçen aa igleia"; 177.17; 181.12; 183.1; 192.13. POSOO, 53.13 "et el pediome o pano et posoo ẽna sua cara". POSEO, 12.15 "achou hũu asno et poseo en el et leuoo alo"; 118.18 "poseo ante si ẽno caualo et foyse"; 178.12 "Et ante que se erguese o sol, poseo ẽno lugar que chamã de Mõte Goyo"; 184.11; 197.17; 231.13. POSEOS, 85.6 "et os cristiãos que estauã dentro por Calrros, poseos fora et matoos". POSEAS, 194.1 "Et el tomou as cadeas en que fora preso, et foyse en rromaria a Santiago, et poseas y". POSOME, 225.3 "et vẽo sobre mĩ hũa nuve [...] et tomoume ben d' ontre todos et [...] posome aqui". P6: POSERÕ, 22.7 "quando poserõ Nostro Señor ẽna cruz, prometeu"; 223.21 "en senllas nuves que os poserõ ante a porta". IImperf. P3: POYNA, 2.4 "Et os que y estauã virõ a seeta, pregũtarõlle por que rrazõ a poyna"; 135.2 "et poyna coroa qual perteesçia a rrey". POYÑA, 201.2 "et ya cada ãno em rromaria a sua igleia et poyña y sua oferta". P6: POYNÃ, 14.2 "esto diziã et poynã y suas ofertas". IPlusc. P3: POSERA, 43.2 "Et cõ medo fui por la meatade do moço hu o posera"; 225.11 "Despois d' esto diserõ os apostolos [...] com̃o o poderoso Padre os posera ali"; 233.20 "Entõ lles começou a dizer com̃o o tomara a nuve et o posera no Val de Josefa". SImperf. P3: POSESE, 192.11 "diso que se podese auer hũa concha [...] que posese en aquela door". P6: POSESEM, 51.14 "Et despois que Pilatus dou Nostro Señor aos judeus que o posesem ẽna cruz"; 197.5 "et que aquel saquo que leuaua que llo posesem en suas bestas". Imperat. P2: POM, 230.11 "-Pom esta palma sobre los ollos d' aqueles que esto creerẽ et veerã". PONME, 178.8 "Et Santiago disolle: -Ponme aqui ese morto, et caualga tras mĩ". Part.: POSTO, 25.1 "Eu foy aqui posto [...] para dar testemoyo de Ihesucristo"; 61.11 "forõ a arqua hu sia posto a cabeça do santo apostolo".
____	IPret.	2.- " tardar, invertir". IPret. P3: POSO, 37.8 "Et poso moytos ãnos en jũtar moy grã jente". P6: POSERÕ, 104.2 "Et poserõ oyto dias en pasar os portos"; 177.3 "Et onde nõ avia mais de cinque dias d' andadura poserõ cõ el quinze dias".
____	____	3.- POER EN SUA VOÕTADE , POER EN SEU CORAÇÕ " decidir, disponer, proponerse". IPret. P3: POS, 172.8 "Et doendose ende moyto, pos en sua boõtade de yr en rromaria a Santiago"; 180.14 "por escapar a aquela pestilençia pos en sua voõtade de yr en rromaria a Santiago". POSO, 71.11 "Et porque era ja cãsado de grãde traballo que leuara, poso en sua voontade de folgar"; 203.15 "Et o rromeu que era sinples, creuo a parauola que el dizia, el posoo ẽna voõtade de o asi fazer". P6: POSERÕ, 176.4 "Acaesçeu que triinta homes boos [...] poserõ en sua voõtade de yr en rromaria". / P3: POS, 202.7 "Et o rromeu ficou moy triste et pos en seu coraçõ de se tornar et maenfestarse a seu clerigo". // POER ONTRE SI , " acordar, decidir". IPret. P6: POSERÕ, 119.13 "Et poserõ entre si que se chegasen en outro dia a lidar sen caualos et sen lanças"; 197.1 "Trres caualeiros [...] poserõ ontre si en sua voõtade de yr en rromaria a Santiago". // POER TREGOA ONTRE SI , véase TREGOA. // POERSE O SOL , " ocultarse". Inf.: POER, 32.11 "Et a cabo de algũus dias, quando se queria poer o sol, virõ [...] traier por lo eer carretas". IImperf. P3: POYNA, 206.10 "desque se poyna o sol, ata em outro dia manãa, tinã as portas [ç]arradas". // POER A MESA , SImperf. P6: POSESEM, 22.9 "et diso aos outros que cõ el siian que lle posesem a mesa, et tomou pã et beyzeo". // POER NOME , " llamar, nombrar". IPret. P3: POSOLLE, 48.3 "Et despois que o moço naçeu [...] posolle nome Pilatus". // POER A PRIMEIRA PEDRA , véase PEDRA. // IPret. P6: POSERÕ, 218.14 "Sabede que estas tres cousas que trouxerõ os trres Rrex Magos que ofereçerõ a Ihesucristo porque poserõ por suas demãdas que fezerõ [...] que Ihesucristo era rrey et Deus et ome". El sentido reclama mejor "souberõ" ( Pensado Miragres , pág. 218, not. 10).

Nunes2
poer
IPret. IPret., pux, CV, 4; poer, CCXXXIII, 15, conseguir; poer (alguma cousa) consigo, CLXXXVIII, 7, 8, ter fôrça para. (Cantigas d' amor).

Nunes2
poer	IPret.	IPret., pux, CV, 4; poer, CCXXXIII, 15, conseguir; poer (alguma cousa) consigo, CLXXXVIII, 7, 8, ter fôrça para. (Cantigas d' amor).

F. R. Tato Plaza (1999): Libro de notas de Álvaro Pérez, notario da terra de Rianxo e Postmarcos (1457). Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega [Glosario, pp. 237-711].
põer
poer
v. tr. v. tr. 1. "Poñer, colocar, facer que unha cousa estea en certo sitio ou que haxa nun sitio de certa cousa".

____ IPlusc. IPlusc. P3 posera (2): "avendo posto a rroupa á porta do dito Johán Garçía ou sabía qu(e)ẽ / la posera" 2083 2763; Inf. põer (1): "calle por que posã põer hũu barco en mõte" 1568; Part. posto (2): "húa fanega de pã, medjo mjllo e / medjo çẽteo, porla medida de Rriãjo, posto en súa casa, vendido e apreçiado / en çento e des morauidís" 326, 2082; postos (1): "e os outros morauidís / fincables a día de Sã Mjgell de setiẽbro do outro ano de çinquoẽta / e noue anos, postos en Rriãjo, so pena do dobro da dita cõtía" 1633.

____ 1.1. "Poñer, colocar, situar algo como se expresa".

____ IPres. IPres. P1 poño (1): "poño so garda e anparo e defendemẽto da coroa rreal do dito meu / señor el rrey a dita mjña casa" 1847.

____ 1.2. "Poñer, colocar, expoñer algo á acción de certa cousa para que sufra certo efecto".

____ IImperf. IImperf. P6 punã (1): "os herdeyros nõ punã vara a sacudyr, a menos que chamasẽ a Sã Justo ou / a seu mayordomo" 2905; SPres. P3 pona (1): "pónase / al sol dous djas" 2545.

____ 2. "Poñer, conceder, dar, traspasar a alguén unha propiedade (con substantivos como posesión, poder, etc. introducidos por en)".

____ IPres. IPres. P1 pono (3): "e desde aquí me desapodero de jur e posesiõ do dito padroádego e pono e apodero en el a vós" 713, 736, 969; poño (16): "quítome do jur e posesiõ e poño a vós" 765, 849, 936, 1006, 1079, 1224, 1280, "póñobos / des oje dja ẽna posesiõ" 1327, 1425, 1463, 1537, 1570, 1597, 1879, 2383, 2565; IImperf. P3 poýña (1): "e desde agora poýña ẽna / posesiõ de todo ello ao dito Johán Seco" 507; ponja (1): "e le ponja e puso ẽno jur e posesiõ" 859; IPret. P3 puso (1): "ponja e puso ẽno jur e posesiõ de todo ello" 859; IPlusc. P3 posera (1): "diso que era verdade que o posera ẽna dita posisiõ" 2491; SPret. P3 posese (1): "que o posese / ẽna posisiõ de hũu paaço" 2466; Part. posto (2): "diso que el avía posto ẽno jur e posisiõ de dito paaço" 2470, 2488.

____ 3. "Poñer, utilizar, empregar".

____ IPret. IPret. P1 poso (1): "a qual dita madeyra poso / en rreparo da grãja" 2712; P3 puso (1): "diso que / outra cousa nõ cortou de Sã Justo saluo quanto puso ẽnas vjnas" 2955; Part. posto (1): "nõ ey feyto nẽ labrado nẽ posto pedra nẽ cãto // de nouo ẽna dita casa" 1826.

____ 4. "Poñer, instalar, montar".

____ IPret. IPret. P3 puso (1): "diso que leuara da dita grãja (...) húa meã de lagar / vella para hũa mesa que puso ẽna dita casa" 2849.

____ 5. "Poñer, asignar, atribuír".

____ IImperf. IImperf. P3 punã (1): "Fiãça que dou Martjn Preto sóbrela fama / que lle punã cõ a moller de Gonçaluo Pote" 16.

____ 6. "Poñer, plantar, cultivar".

____ IPret. IPret. P3 puso (2): "hũa / pereyra (...) que a / arra[n]cou cõ súas rraýses e a leuou e puso ẽna súa orta" 2702, 2771, 2936; SPres. P5 ponades (2): "para que as prãtedes e ponades de vjna" 1042, 1146; SPret. P6 posesẽ (1): "que nõ posesẽ en aquel logar vjdes" 442; SFut. P5 poserdes (1): "avédesme / de dar de foro (...) así da vjna que en esta herdade poserdes como da / outra vjna vella que vós agora labrades ẽna dita chousa d' Entre Carreyras, / o quarto do vjno" 1148; Inf. poer (1): "toda a herdade que jas por poer agora ẽna Lamosa" 1143; Part. postas (1): "as quaes ditas herdades así marcadas vos aforo para senpre jamais, / para que as prãtedes e ponades de vjna e cõ cõdiçõ que as dedes postas / e prãtadas de oje en dous anos" 1042.

____ 7. "Poñer, contribuír, cotizar, pagar".

____ Inf. Inf. põer (1): "que lle quedara por põer e pagar / en nome de Johán Ferrnandes de Rrúa Noua XCIIIJº morauidís" 1650.

____ 8. "Poñer, escribir ou incluír certa cousa nun escrito".

____ IImperf. IImperf. P3 poýa (1): "hũu traslado ou / dous ou máys, (...), ẽnos quaes e en cada hũu deles diso que poýa e puso seu / decreto e abtoridade" 1738; IPret. P3 puso (1): "diso que poýa e puso seu / decreto e abtoridade" 1738; SPret. P3 posese (1): "ẽnos quaes / le pedía que el posese seu decreto e abtoridade" 1730; Part. posto (1): "Este dito abto foy posto escripto ẽnas espaldas da dita carta original" 1753.

____ 9. "Poñer, impoñer, dictar ou establecer unha obligación ou sanción".

____ IPres. IPres. P1 poño (1): "Poño cõ bós praso" 1397; P3 põ (1): "so as penas / que o dereyto en este caso põ sobre aquele que quebrãta seguro" 603; P4 poemos (1): "poemos / plasos a que vos daremos e pagaremos os ditos morauidís" 1629; P6 poẽ (1): "algúas das cousas que / poẽ os dereytos" 1297; IPret. P3 poso (1): "o qual / dito seguro poso entre eles o dito señor Sueyro Gomes" 618; P3 puso (2): "cõfirmou o dito seguro e o puso entre eles" 2065, 2131; Part. posto (3): "Seguro entre Martjn Paas e Johán da Boytureyra / cõ Johán de Teyra e Fernán Paas posto por Sueyro Gomes" 238, 604, "Johán Boo avía posto couto e ẽbargo / en hũa súa herdade" 2972.

____ 10. "Poñer, interpoñer, presentar, iniciar un recurso legal".

____ IPret. IPret. P3 puso (5): "Demãda que puso Johán Peres a Johán do Barral" 64, 523, 534, "puso por demãda a Pero Peliteyro" 1491, 1648.

____ Inf. Do lat. pōnĕre. Rexístranse formas desde 1256. O infinitivo poer chega ata o XVI, desde aquela en port. é pôr e en gal. poñer e pór (Lorenzo Crónica s.v. poer). O Inf. põer desde 1299 (Maia p. 813). En gal. mod. a forma maioritaria é poñer; no sur de Galicia aparece a forma contracta pór ['por], alternando moitas veces con aquel, que está en avance; tamén se rexistra unha forma poer sen nasalidade no gal. asturiano (vid. Fdez. Rei Verbo pp. 285-287, ALGa mapa 333).

____ IPres. IPres. P1 pono, poño; as formas do lat. cl. pōno, pōnam foron substituídas por outras analóxicas das dos verbos da CII latina: *pōneo, *pōneam, etc., de onde veñen poño, poña. As formas máis frecuentes na Idade Media son pono e poño, que presentan as seguintes datacións: pono en 1262, ponio unha soa vez en 1274 (Maia p. 803), poño en 1275 (Martínez Montederramo s.v.), ponno en 1269 (Martín Ribas de Sil s.v.). A P4 poemos é regular de poer, e documéntase desde 1362 (Martín Ribas de Sil s.v.), poẽmos en 1275, (Martínez Montederramo s.v.). A P6, poẽ < lat. pōnŭnt mantense con nasalidade no port. põem e nun punto de León, põin; rexístrase poin ou poen no gal. oriental. A forma etimolóxica pon [p¡η], en puntos do sur de Galicia e do occidente da Coruña, está a recuar por ser morficamente igual á P3, en favor de poñen, analóxico (vid. Fdez. Rei Verbo p. 284-285, ALGa mapa 321).

____ IImperf. O IImperf. presenta aquí as seguintes formas: ponja, poýña, puñã e punã. As dúas últimas representan o último paso trala absorción da VT i pola nasal palatal: pōnēbam > *ponía > põya (nas CSM) > poíña > puíña > púiña > puña (Williams p. 236); o paso de puíña a puña testemúñase coa pronuncia munho por muínho (< mŏlīnum) en dialectos do norte de Portugal, e nas zonas máis occidentais da provincia da Coruña (Fdez. Rei Verbo pp. 287-288). Hoxe rexístrase puña na zona de pór, e alterna con poñía na franxa occidental de Galicia (ALGa mapa 322).

____ P3 No tema do perf., atopamos P3 puso e poso; o radical pus- vén do lat. pōsŭ- trala reducción a *pos- por ser caracterizador abondo fronte a pōn- do tema de pres.; a VR u débese á metafonía do -i final. Nos textos medievais atéstase con máis frecuencia formas con palatal: puxera en 1265, puje en 1260 (Lorenzo Crónica s.v.), pugi desde 1260, pugj desde 1267, pugie en 1281, puie en 1277, puis en 1270, pus en 1275 (Martínez Montederramo s.v.), pugy en 1282, puge en 1278, puje en 1453, puse en 1516 (Maia p. 804) e tamén, aínda que con menos frecuencia, coa VR sen inflexionar: pogi en 1274, poge en 1261, pogy en 1275, poso P3 en 1274 (Martínez Montederramo s.v.). Este paso s > [∫] hai que entendelo como equivalencia acústica (cf. pissa > pixa), favorecido pola analoxía doutros perfectos con x (dixen, etc.) e tamén por aqueles casos en que *pusi figurase ante vocal, co que i > [j] e garante a palatalización do -s- (Santamarina Verbo p. 45). En gal. mod. témo-las formas puxen (coas distintas realizacións fonéticas da sibilante propias das zonas correspondentes) e puñen, analóxica, hoxe en retroceso e só conservada nalgúns puntos (vid. ALGa mapa 323).

F. R. Tato Plaza (1999): Libro de notas de Álvaro Pérez, notario da terra de Rianxo e Postmarcos (1457). Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega [Glosario, pp. 237-711].
põer poer	v. tr.	v. tr. 1. "Poñer, colocar, facer que unha cousa estea en certo sitio ou que haxa nun sitio de certa cousa".
____	IPlusc.	IPlusc. P3 posera (2): "avendo posto a rroupa á porta do dito Johán Garçía ou sabía qu(e)ẽ / la posera" 2083 2763; Inf. põer (1): "calle por que posã põer hũu barco en mõte" 1568; Part. posto (2): "húa fanega de pã, medjo mjllo e / medjo çẽteo, porla medida de Rriãjo, posto en súa casa, vendido e apreçiado / en çento e des morauidís" 326, 2082; postos (1): "e os outros morauidís / fincables a día de Sã Mjgell de setiẽbro do outro ano de çinquoẽta / e noue anos, postos en Rriãjo, so pena do dobro da dita cõtía" 1633.
____		1.1. "Poñer, colocar, situar algo como se expresa".
____	IPres.	IPres. P1 poño (1): "poño so garda e anparo e defendemẽto da coroa rreal do dito meu / señor el rrey a dita mjña casa" 1847.
____		1.2. "Poñer, colocar, expoñer algo á acción de certa cousa para que sufra certo efecto".
____	IImperf.	IImperf. P6 punã (1): "os herdeyros nõ punã vara a sacudyr, a menos que chamasẽ a Sã Justo ou / a seu mayordomo" 2905; SPres. P3 pona (1): "pónase / al sol dous djas" 2545.
____		2. "Poñer, conceder, dar, traspasar a alguén unha propiedade (con substantivos como posesión, poder, etc. introducidos por en)".
____	IPres.	IPres. P1 pono (3): "e desde aquí me desapodero de jur e posesiõ do dito padroádego e pono e apodero en el a vós" 713, 736, 969; poño (16): "quítome do jur e posesiõ e poño a vós" 765, 849, 936, 1006, 1079, 1224, 1280, "póñobos / des oje dja ẽna posesiõ" 1327, 1425, 1463, 1537, 1570, 1597, 1879, 2383, 2565; IImperf. P3 poýña (1): "e desde agora poýña ẽna / posesiõ de todo ello ao dito Johán Seco" 507; ponja (1): "e le ponja e puso ẽno jur e posesiõ" 859; IPret. P3 puso (1): "ponja e puso ẽno jur e posesiõ de todo ello" 859; IPlusc. P3 posera (1): "diso que era verdade que o posera ẽna dita posisiõ" 2491; SPret. P3 posese (1): "que o posese / ẽna posisiõ de hũu paaço" 2466; Part. posto (2): "diso que el avía posto ẽno jur e posisiõ de dito paaço" 2470, 2488.
____		3. "Poñer, utilizar, empregar".
____	IPret.	IPret. P1 poso (1): "a qual dita madeyra poso / en rreparo da grãja" 2712; P3 puso (1): "diso que / outra cousa nõ cortou de Sã Justo saluo quanto puso ẽnas vjnas" 2955; Part. posto (1): "nõ ey feyto nẽ labrado nẽ posto pedra nẽ cãto // de nouo ẽna dita casa" 1826.
____		4. "Poñer, instalar, montar".
____	IPret.	IPret. P3 puso (1): "diso que leuara da dita grãja (...) húa meã de lagar / vella para hũa mesa que puso ẽna dita casa" 2849.
____		5. "Poñer, asignar, atribuír".
____	IImperf.	IImperf. P3 punã (1): "Fiãça que dou Martjn Preto sóbrela fama / que lle punã cõ a moller de Gonçaluo Pote" 16.
____		6. "Poñer, plantar, cultivar".
____	IPret.	IPret. P3 puso (2): "hũa / pereyra (...) que a / arra[n]cou cõ súas rraýses e a leuou e puso ẽna súa orta" 2702, 2771, 2936; SPres. P5 ponades (2): "para que as prãtedes e ponades de vjna" 1042, 1146; SPret. P6 posesẽ (1): "que nõ posesẽ en aquel logar vjdes" 442; SFut. P5 poserdes (1): "avédesme / de dar de foro (...) así da vjna que en esta herdade poserdes como da / outra vjna vella que vós agora labrades ẽna dita chousa d' Entre Carreyras, / o quarto do vjno" 1148; Inf. poer (1): "toda a herdade que jas por poer agora ẽna Lamosa" 1143; Part. postas (1): "as quaes ditas herdades así marcadas vos aforo para senpre jamais, / para que as prãtedes e ponades de vjna e cõ cõdiçõ que as dedes postas / e prãtadas de oje en dous anos" 1042.
____		7. "Poñer, contribuír, cotizar, pagar".
____	Inf.	Inf. põer (1): "que lle quedara por põer e pagar / en nome de Johán Ferrnandes de Rrúa Noua XCIIIJº morauidís" 1650.
____		8. "Poñer, escribir ou incluír certa cousa nun escrito".
____	IImperf.	IImperf. P3 poýa (1): "hũu traslado ou / dous ou máys, (...), ẽnos quaes e en cada hũu deles diso que poýa e puso seu / decreto e abtoridade" 1738; IPret. P3 puso (1): "diso que poýa e puso seu / decreto e abtoridade" 1738; SPret. P3 posese (1): "ẽnos quaes / le pedía que el posese seu decreto e abtoridade" 1730; Part. posto (1): "Este dito abto foy posto escripto ẽnas espaldas da dita carta original" 1753.
____		9. "Poñer, impoñer, dictar ou establecer unha obligación ou sanción".
____	IPres.	IPres. P1 poño (1): "Poño cõ bós praso" 1397; P3 põ (1): "so as penas / que o dereyto en este caso põ sobre aquele que quebrãta seguro" 603; P4 poemos (1): "poemos / plasos a que vos daremos e pagaremos os ditos morauidís" 1629; P6 poẽ (1): "algúas das cousas que / poẽ os dereytos" 1297; IPret. P3 poso (1): "o qual / dito seguro poso entre eles o dito señor Sueyro Gomes" 618; P3 puso (2): "cõfirmou o dito seguro e o puso entre eles" 2065, 2131; Part. posto (3): "Seguro entre Martjn Paas e Johán da Boytureyra / cõ Johán de Teyra e Fernán Paas posto por Sueyro Gomes" 238, 604, "Johán Boo avía posto couto e ẽbargo / en hũa súa herdade" 2972.
____		10. "Poñer, interpoñer, presentar, iniciar un recurso legal".
____	IPret.	IPret. P3 puso (5): "Demãda que puso Johán Peres a Johán do Barral" 64, 523, 534, "puso por demãda a Pero Peliteyro" 1491, 1648.
____	Inf.	Do lat. pōnĕre. Rexístranse formas desde 1256. O infinitivo poer chega ata o XVI, desde aquela en port. é pôr e en gal. poñer e pór (Lorenzo Crónica s.v. poer). O Inf. põer desde 1299 (Maia p. 813). En gal. mod. a forma maioritaria é poñer; no sur de Galicia aparece a forma contracta pór ['por], alternando moitas veces con aquel, que está en avance; tamén se rexistra unha forma poer sen nasalidade no gal. asturiano (vid. Fdez. Rei Verbo pp. 285-287, ALGa mapa 333).
____	IPres.	IPres. P1 pono, poño; as formas do lat. cl. pōno, pōnam foron substituídas por outras analóxicas das dos verbos da CII latina: pōneo, pōneam, etc., de onde veñen poño, poña. As formas máis frecuentes na Idade Media son pono e poño, que presentan as seguintes datacións: pono en 1262, ponio unha soa vez en 1274 (Maia p. 803), poño en 1275 (Martínez Montederramo s.v.), ponno en 1269 (Martín Ribas de Sil s.v.). A P4 poemos é regular de poer, e documéntase desde 1362 (Martín Ribas de Sil s.v.), poẽmos en 1275, (Martínez Montederramo s.v.). A P6, poẽ < lat. pōnŭnt mantense con nasalidade no port. põem e nun punto de León, põin; rexístrase poin ou poen no gal. oriental. A forma etimolóxica pon [p¡η], en puntos do sur de Galicia e do occidente da Coruña, está a recuar por ser morficamente igual á P3, en favor de poñen, analóxico (vid. Fdez. Rei Verbo p. 284-285, ALGa mapa 321).
____	IImperf.	O IImperf. presenta aquí as seguintes formas: ponja, poýña, puñã e punã. As dúas últimas representan o último paso trala absorción da VT i pola nasal palatal: pōnēbam > ponía > põya (nas CSM) > poíña > puíña > púiña > puña (Williams p. 236); o paso de puíña* a puña testemúñase coa pronuncia munho por muínho (< mŏlīnum) en dialectos do norte de Portugal, e nas zonas máis occidentais da provincia da Coruña (Fdez. Rei Verbo pp. 287-288). Hoxe rexístrase puña na zona de pór, e alterna con poñía na franxa occidental de Galicia (ALGa mapa 322).
____	P3	No tema do perf., atopamos P3 puso e poso; o radical pus- vén do lat. pōsŭ- trala reducción a *pos- por ser caracterizador abondo fronte a pōn- do tema de pres.; a VR u débese á metafonía do -i final. Nos textos medievais atéstase con máis frecuencia formas con palatal: puxera en 1265, puje en 1260 (Lorenzo Crónica s.v.), pugi desde 1260, pugj desde 1267, pugie en 1281, puie en 1277, puis en 1270, pus en 1275 (Martínez Montederramo s.v.), pugy en 1282, puge en 1278, puje en 1453, puse en 1516 (Maia p. 804) e tamén, aínda que con menos frecuencia, coa VR sen inflexionar: pogi en 1274, poge en 1261, pogy en 1275, poso P3 en 1274 (Martínez Montederramo s.v.). Este paso s > [∫] hai que entendelo como equivalencia acústica (cf. pissa > pixa), favorecido pola analoxía doutros perfectos con x (dixen, etc.) e tamén por aqueles casos en que *pusi figurase ante vocal, co que i > [j] e garante a palatalización do -s- (Santamarina Verbo p. 45). En gal. mod. témo-las formas puxen (coas distintas realizacións fonéticas da sibilante propias das zonas correspondentes) e puñen, analóxica, hoxe en retroceso e só conservada nalgúns puntos (vid. ALGa mapa 323).

Seminario de Lingüística Informática - Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2022O Dicionario de dicionarios do galego medieval é obra de Ernesto González Seoane (coord.), María Álvarez de la Granja e Ana Isabel Boullón Agrelo
Procesamento informático e versión para web: Xavier Gómez Guinovart