logo sli logo ilg DDGM - Dicionario de dicionarios do galego medieval

Dicionario de dicionarios do galego medieval

Corpus lexicográfico medieval da lingua galega


Está a procurar a palabra AFORAR como lema no Dicionario de dicionarios do galego medieval.7 Rows
- Número de acepcións atopadas: 7.
- Distribución por dicionarios: CONCELLO DE NOIA (1), CONCELLO DE SANTIAGO (1), CRÓNICA XERAL (1), CRONOLOXÍA (1), LIBRO DE NOTAS (3).

Se desexa realizar outra pescuda, pode calcar aquí.

M. C. Barreiro (1995): A documentación notarial do concello de Noia (ss. XIV-XVI). Tese de doutoramento. Universidade de Santiago de Compostela [Glosario, pp. 155-456].
aforar
v. .- v. 'dar ou tomar a foro algunha herdade, propiedade, leira'. Cfr. s.v. dar, tomar. Para unha maior exactitude véxanse os distintos matices ou acepcións do termo foro. Inf.: Aforar, 10.94 (1390) "que nós que posamos dar et aforar a que[n] queséremos"; 51.91 (1463) "nõ posa vender nẽ aforar nẽ allear en nỉgũa maneira"; 54.28. IPres. P1 Aforo, 25.6 (1409) "aforo a uós, Juã d' Oseira, mercador"; 36.7 (1425) "de mỉa propia et liure voõtade, aforo et dou en foro e por rrazõ de foro (...) as mỉas casas do caño"; 36.14 (1425); 50.5, 33 (1462); 54.6 (1472); 56.11 (1477) "outorgo e conoço que aforo e dou en foro e çenso perpetuo (...) toda a mjna parte e quinõ que eu ey e me perteçe das casas, sótõo e sobrado"; 66.5, 52 (1497) Afórouos, 25.15 (1409) "afórouos os ditos h[e]rdamentos". Afórovos, 54.19 (1472) "afórovos o dito agro et cortyña"; 56.22 (1577); 66.19 (1497). P4 Aforamos, 10.19, 33, 37 (1390); 22.7 (1403); 30.9 (1415); 31.6, 17 (1417); 38.11, 19 (1435); 51.9, 25, 42 (1463). P5 Aforades, 10.21 (1390); 31.9 (1417); 51.68, 75, 80, 85 (1463); 56.13 (1477); 66.8 (1497). Part.: Aforado, 37.32 (1434) "que ficase a saluo (...) o foro da confraría de Santa María, que el ten aforado da parte do dito sótõo"; 44.17 (1448).

F. R. Tato Plaza (1986): Léxico do Libro de Actas do Concello de Santiago (1416-1422).Vol. I (Glosario A-D). Memoria de licenciatura. Universidade de Santiago de Compostela.
[afforar]
{[aforar]}
v. tr. v. tr. Aforar, dar en aforamento unha propiedade (cfr. AFFORAMENTO): "afforamos por vos et por vosos herdeiros (...) aquel terreo de herdade" (332). Formas: P4 IPres.: afforamos (332...340), aforamos (328). {Cfr. [AFORADO], DAR EN AFFORAMENTO s.v. DAR}.

R. Lorenzo (1977): La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Vol. II (Glosario). Ourense: Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo.
aforar
'dar fuero o privilegios ' , de foro: aforou 889.31-32 " - sua çibdade muy bẽ et deullj grandes liberdades", aforoullis 841.12 "desi - et conpriollis quanto llis prometera", aforada 890.4 (c. 632) "ouue gãanada Seuilla et a ouue poblada et - ". La misma acepción en Gal. Estoria "ella acresçentou moyto logo esta çidade de Babylonya aforandoa cõmo os pobladores quiserõ" (160.31). Muy conocida es la acepción 'arrendar, dar en aforamiento, en arrendamiento ' (Machado, DELP1 1012b; DELP2 134a, por primera vez en 1466): a. 1289 "como eu Areas Mééndez afforo a uos Eluira Paez et a uosso fillo Johan Perez... quanto herdamento de vos conprey" (Salazar 92.10); a. 1290 "e con as leyras que ende som aforadas... dos sobreditos foros que pertiiçen a ese casar que som aforados e das dictas leyras que som aforadas" (Duro 162); a. 1295 "dous casares que... tiina aforados do mosteiro" (id. 164); a. 1313 "hun casar... que tiina aforado Martin Anes" (id. 172); a. 1328 "damos e aforamos a vos... a meadade da nossa pousa... por que a aforaron do dito moesteiro" (id. 176); a. 1333 "se eu quiser arrendar ou aforar a dita erdade" (id. 180); a. 1339 "cada mjlheyro por quantos milheyros forem aforados que leuarem" (Desc. Portug. I, 58); a. 1340 "daquella erdade que de min ten aforada... ssua meatade de todallas erdades... que min et ella compramos et afforamos et gaanamos de ssuu" (CDGH p. 413); a. 1347 "e mandolle demais de mellora para sempre todos los afforamentos que eu con el aforey" (id. p. 280); a. 1346 "o nosso casar de V. que de nos tevo aforado Afonso Anes" (Duro 190); a. 1347 "em huun casar de erdade que... aforamos" (id. 190); a. 1351 "aforamos a vos" (id. 195); a. 1351 "aforamos a vos... o noso casar... aforamos a tres vozes as mais chegadas" (id. 196, 197); a. 1356 "aforamos a vos... o noso lugar" (id. 202), etc.; a. 1362 "non seian poderosos de a dar nen arrendar nen aforar nen enprazar" (Salazar 118.7); a. 1375 "sabean quantos esta carta ujren como nos... aforamos a uos... o noso casal de Rreenuerde" (Sponer 169.4); a. 1395 "que o nom possam reuender nem trocar nem scambar nem aforar" (Desc. Portug. I, 205); a. 1395 "os lugares de Chaodarcas que... teemos aforado... os ditos lugares aforados" (Duro 224, 225); a. 1406 "eu... aforo a uos... o casal de Paaços" (Sponer 170.4); a. 1423 "aforo et dou et outorgo en renda et foro a uos... hũ casal" (id. 158.8); a. 1452 "el aforarra hun soar" (Ferro2 p. 56); a. 1433 "que el aforara do cabidoo çertos soares" (id. 95); a. 1437 "el tiña aforada a torre" (id. 172); a. 1438 "e rendas que... tiñan aforados" (id. 261); a. 1468 "arrendamos et aforamos a vos Fernã Sardiña... hũa leyra de viña" (Salazar 151.6); a. 1474 "outorgamos et cõnoscemos que aforamos et damos ẽ aforamento a vos... conbem a saber o que vos assy aforamos" (id. 154.17,26), etc., etc. Más ejs. en Machado Gloss. CBN, 83ab; Notas RP V, 260; Magne DMC s.v.; Morais; Elucidário (ed. Fiúza) p. 252a-253a. En gall. se conoce todavía la acepción 'arrendar ' , pero modernamente ha tenido un retroceso (en la zona que yo más conozco -alrededores de Santiago- ya no se dan las tierras "a foro"; hoy existe con plena vitalidad arrendar ). En cast. es también del s. XIII (Corominas DCELC II, 589; DHLE I, 919-920).

R. Lorenzo (1968): Sobre cronologia do vocabulário galego-português. Vigo: Galaxia.
{aforar}
.- AFORAR (1012b-13a: 1466): 1265 "se as o mosteiro quiser aforar ou dar a seruincya" (Ferro 25.5).

F. R. Tato Plaza (1999): Libro de notas de Álvaro Pérez, notario da terra de Rianxo e Postmarcos (1457). Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega [Glosario, pp. 237-711].
aforar
v. tr. v. tr. "Aforar, dar ou tomar en aforamento unha propiedade".
____IPres. IPres. P1 aforo (17): 1032, "as quaes ditas herdades así marcadas vos aforo para senpre jamais" 1041, 1140, "a qual dita herdade así marcada vos aforo por mỉ e por mjñas / voses" 1146, 1206, 1213, 1242, 1977, 2001, 2006, 2034, 2251, 2291, 2294, 2328, 2395, 2552; IPret. P3 aforou (2): "Foro da herdade de Santiagiño para / vjna que aforou o dito Johán Martíns do señor." 13, 2984; P6 aforarõ (1): "que oje dito dja lle aforarõ / en XIJ morauidís por todas súas vjdas de / amos e dous" 2838; IPlusc. P3 aforara (2): "pegado / cõ a vjna, jũto das de Pero Paas, que a aforara Fernando do Rrío ao moesteyro de Sã Justo por hũu par de aves" 2915, 2959; Inf.: aforar (2): "O dito abade prometeu de aforar a / Johán Ares de Vell[e]s leyra de vjna" 283, "o dito dõ abade prometeu de faser foro e aforar / en seu cõuẽto a Johán Ares de Veles, fillo de Ares de Veles, outra leyra de vjna" 2419; Part. aforado (5): 1408, 1417, 1984, "a vjna que Ferrnand Gomes touo aforado do moesteyro" 2991, 2993; aforada (2): "a vosa casa que de mj teedes aforada" 1036.
____ Der. de foro (vid.). Documéntase en textos galegos desde 1265 (Lorenzo Cronologia s.v.), mentres que Machado testemúñao nos port. desde 1466 (DELP s.v.). Máis exemplos tanto galegos coma portugueses deste verbo nos documentos publicados por Maia, que anticipan a data portuguesa establecida por Machado: aforamos en 1367 (Ramirás, p. 163) e en 1404 (Monção, p. 288), etc.




Seminario de Lingüística Informática - Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2022
O Dicionario de dicionarios do galego medieval é obra de Ernesto González Seoane (coord.), María Álvarez de la Granja e Ana Isabel Boullón Agrelo
Procesamento informático e versión para web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL